ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Ο χώρος ανάμεσα στο φακό του ματιού και τον αμφιβληστροειδή (φωτοευαίσθητος χιτώνας στο πίσω μέρος του ματιού) είναι γεμάτος με ένα υλικό που μοιάζει με διαφανές ζελέ και ονομάζεται υαλοειδές. Το υαλοειδές φυσιολογικά είναι κολλημένο στον αμφιβληστροειδή. 
«Λάμψεις» σαν αστραπές και κινούμενα σωματίδια που μοιάζουν με «αράχνες» εμφανίζονται συχνά σε άτομα με φυσιολογικά μάτια. Οφείλονται σε αλλαγές που συμβαίνουν με τα χρόνια στην δομή του υαλοειδούς και οι οποίες οδηγούν σε αποκόλλησή του από τον αμφιβληστροειδή. ​
 
Η αποκόλληση του υαλοειδούς από τον αμφιβληστροειδή είναι συχνό φαινόμενο, ιδιαίτερα σε άτομα με ηλικία μεγαλύτερη των 50ετών ή σε άτομα με υψηλή μυωπία. Σε ένα ποσοστό 90% αυτές οι μεταβολές είναι αθώες και δε συνοδεύονται από βλάβες στον αμφιβληστροειδή. Συμβαίνουν μία φορά κατά τη διάρκεια της ζωής και τα συμπτώματα που προκαλούν συνήθως βελτιώνονται με τον καιρό. Εάν τα συμπτώματα επιμένουν, η ενόχληση που προξενούν ελαττώνεται με το να φοράμε σκούρα γυαλιά (γυαλιά ηλίου). ​
 
Σε ορισμένες περιπτώσεις η αποκόλληση του υαλοειδούς μπορεί να συνοδευτεί από σοβαρές καταστάσεις, όπως ρωγμές (σχίσιμο) στον αμφιβληστροειδή ή υαλοειδική αιμορραγία. Αυτό συμβαίνει, όταν το υαλοειδές κατά την αποκόλλησή του από τον αμφιβληστροειδή σχίσει κάποιο κομμάτι του τελευταίου ή κόψει ένα από τα αγγεία του. Εάν διαπιστωθεί η ύπαρξη κάποιας ρωγμής, τότε απαιτείται άμεση εφαρμογή θεραπείας με Laser, προκειμένου να προληφθούν σοβαρότερες επιπλοκές, όπως η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε τύφλωση.

Όταν ο οφθαλμολογικός έλεγχος δε δείξει την παρουσία κάποιας βλάβης, τότε δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Στην περίπτωση, όμως, που οι «λάμψεις» και τα «μυγάκια» αυξηθούν ή διαπιστωθεί από το άτομο ότι ένα τμήμα του οπτικού του πεδίου καλύπτεται από μια «σκιά», τότε θα πρέπει να επικοινωνήσει αμέσως με τον οφθαλμίατρό του.

Η ξηροφθαλμία είναι η οφθαλμική πάθηση κατά την οποία έχουμε διαταραχή της ποιότητας και ποσότητας των δακρύων, με αποτέλεσμα την πρόκληση συμπτωμάτων δυσφορίας και θόλωση της όρασης.

Το δάκρυ έχει μηχανική και λιπαντική δράση. Μας προστατεύει από βλαβερά βακτηρίδια, αλλεργιογόνα και άλλες ερεθιστικές ουσίες και παράλληλα λιπαίνει και θρέφει την πρόσθια επιφάνεια του οφθαλμού.

Που οφείλεται η ξηροφθαλμία;

Το σύνδρομο ξηροφθαλμίας είναι πολυπαραγωγικό. Η παραγωγή των δακρύων ελαττώνεται με την πάροδο των ετών, ιδιαίτερα στις γυναίκες. Άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες για εμφάνιση Ξηροφθαλμίας αποτελούν οι Ρευματικές ασθένειες, ο Διαβήτης, οι παθήσεις του Θυροειδή αδένα, τα Δερματικά νοσήματα, οι διαταραχές του Νευρικού Συστήματος, οι Ορμονικές διαταραχές, οι παθήσεις των Βλεφάρων, η χρήση φαρμάκων, η έλλειψη βιταμίνης Α, η χρήση φακών επαφής κ.α. 

Τα κυριότερα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας. 

• Κοκκίνισμα των ματιών, ερεθισμός, κάψιμο ή φαγούρα.
• Θολή όραση, ειδικά στο τέλος της ημέρας ή μετά από έντονη προσπάθεια εστίασης σε μία εργασία.
• Δυσανεξία στη χρήση φακών επαφής.
• «Κουρασμένα» μάτια.
• Αίσθηση ξένου σώματος στα μάτια.
• Αυξημένος ερεθισμός από τον αέρα ή τον καπνό.
• Ευαισθησία στο φως.
• Έντονη δακρύρροια η οποία οφείλεται στη διαταραχή της ποιότητας των δακρύων. ​

Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί η ξηροφθαλμία 

Η σωστή διάγνωση είναι αυτή που θα καθορίσει τα στάδια της θεραπείας.

Ενδεικτικές θεραπευτικές προσεγγίσεις αποτελούν οι παρακάτω:

• Ενίσχυση της ποιότητας και ποσότητας των δακρύων με κολλύρια.
• Θεραπεία συνυπάρχουσας πάθησης.
• Χρήση μοσχευμάτων δακρυικών σημείων.​

Τι είναι ο κερατοειδής;

Ο κερατοειδής είναι το διαφανές «παράθυρο» του οφθαλμού στον κόσμο. Ο πρόσθιος αυτός χιτώνας αποτελεί τη διαθλαστικότερη επιφάνεια του ματιού και είναι υπεύθυνος για την ακριβή εστίαση των ακτίνων φωτός στον αμφιβληστροειδή, ο οποίος με την σειρά του μεταφράζει το φως σε οπτικό ερέθισμα.

Ο κερατοειδής χιτώνας αποτελείται από τις ακόλουθες στιβάδες:

• Επιθήλιο
• Μεμβράνη Bowman
• Στρώμα
• Δεσκεμέτειο μεμβράνη
• Ενδοθήλιο

Τι ακριβώς είναι η μεταμόσχευση κερατοειδή (κερατοπλαστική) και πότε πραγματοποιείται;

Επειδή ο κερατοειδής είναι εκτεθειμένος (δεν προστατεύεται συνεχώς από τα βλέφαρα) είναι εύκολο να μολυνθεί ή να τραυματιστεί:. Τραυματισμοί, μολύνσεις, προχωρημένος κερατόκωνος ή κληρονομικές παθήσεις προκαλούν παραμορφώσεις ή και ουλές στον κερατοειδή χιτώνα.

Όταν ο κερατοειδής θολώσει, το φως δεν μπορεί να περάσει στον αμφιβληστροειδή οδηγώντας σε σοβαρή ελάττωση της όρασης. Τα πολλά επιφανειακά νεύρα του κερατοειδή δημιουργούν έντονο πόνο στον ελάχιστο τραυματισμό του.

Στη μεταμόσχευση κερατοειδή (κερατοπλαστική) ο κερατοειδής ή τμήμα εκείνου αντικαθίσταται από αντίστοιχου κάποιου δότη (κατάλληλο μόσχευμα).

Ποιες είναι οι κυριότερες μέθοδοι μεταμόσχευσης κερατοειδή (κερατοπλαστικής);

Το τμήμα (πάχος) του μοσχεύματος αποτελεί κριτήριο για την επιλογή τεχνικής μεταμόσχευσης κερατοειδή (κερατοπλαστικής).Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες: 

Μεταμόσχευση ολικού πάχους (ή διαμπερής κερατοπλαστική)-PKP:Penetrating Keratoplasty): Όταν αντικαθίσταται ολόκληρο το πάχος του πάσχοντος κερατοειδή. Πρόκειται για μια υψηλού επιπέδου χειρουργική επέμβαση που απαιτεί επιδέξιους χειρισμούς(συρραφή του μοσχεύματος με πολύ λεπτά ράμματα). 

Μεταμόσχευση μερικού πάχους (τμηματική κερατοπλαστική): Μοντέρνα τεχνική κατά την οποία αντικαθίσταται επιλεκτικά μόνο το πάσχον τμήμα του κερατοειδή (π.χ. μόνο ένα μέρος του στρώματος). Η κερατοπλαστική μερικού πάχους διακρίνεται σε 2 υποκατηγορίες: 

Α. Πρόσθια τμηματική κερατοπλαστική-DALK:Deep Anterior Lamellar Keratoplasty & ALTK: Automated Lamellar Therapeutic Keratoplasty: επιλέγουμε να αντικαταστήσουμε μόνο τις εξωτερικές στιβάδες του κερατοειδή. Αφήνουμε ανέπαφο το ενδοθήλιο, το οποίο αποτελείται από πολύτιμα κύτταρα που δεν πολλαπλασιάζονται και δεν ανανεώνονται. 

Β. Οπίσθια τμηματική κερατοπλαστική ή ενδοθηλιοπλαστική-DSEK:Descemet’s Stripping Endothelial Keratoplasty, DSAEK: Descemet’s Strirring Automated Endothelial Keratoplasty & DMEK: Descemet Membrane Endothelial Keratoplasty: Όταν η βλάβη είναι εσωτερική, γίνεται αντικατάσταση μόνο των οπίσθιων στιβάδων του κερατοειδή. Από μικρές τομές 3-4mm αφαιρούμε το πάσχον ενδοθήλιο και εισάγουμε «διπλωμένο» μόσχευμα κυττάρων που στηρίζεται σε λεπτή μεμβράνη κολλαγόνου. 

Κερατοπρόσθεση: 
Τεχνική που χρησιμοποιείται σπάνια σε σοβαρότατη αμφιτερόπλευρη κερατοπάθειας (κερατοειδική τύφλωση) ή όπου έχει αποτύχει η λύση του ολικού πάχους μεταμόσχευσης κερατοειδή (PKP).Τεχνητός (πλαστικός) κερατοειδής τοποθετείται μικροχειρουργικά στον οφθαλμό με στόχο να αντικαταστήσει το προβληματικό. 

Μετεγχειρητικές οδηγίες: 
Η θέση του σώματος, ειδικά σε περίπτωση ενδοθηλιοπλαστικής, πρέπει να είναι ύπτια (ανάσκελα) για 24-28 ώρες.
Είναι πολύ σημαντική η προστασία του μοσχευμένου οφθαλμού από ακούσιο τραυματισμό, ειδικά στον ύπνο.
Ο καθαρισμός της γύρω περιοχής και των βλεφαρίδων πρέπει να γίνεται με προσοχή
Επιβάλλεται ο καθημερινός έλεγχος του οφθαλμού. Πόνος, ερυθρότητα ή θόλωση αποτελούν σημεία φλεγμονής και απόρριψης, ακόμα και δεκαετία μετά το χειρουργείο. 

Υπάρχει πιθανότητα επιπλοκών σε μεταμόσχευση κερατοειδή; 

Μερικές φορές ο οργανισμός αναγνωρίζει το μόσχευμα σαν ξένο και εμποδίζει την σωστή λειτουργία του. Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία αντιμετωπίζουν τα επεισόδια απόρριψης με μεγάλη επιτυχία, περίπου στο 90% των περιπτώσεων. 

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναγνωρίσετε τα σημεία της επαπειλούμενης απόρριψης και να τα αναφέρετε σε εμάς το συντομότερο δυνατό:

• Μείωση της όρασης
• Έντονος πόνος
• Ερυθρότητα
• Φωτοευαισθησία

Η κερατοπλαστική σχετίζεται με μεταμόσχευση ιστού και όχι οργάνου. Σε περίπτωση που ο νέος κερατοειδής δεν λειτουργήσει σωστά μπορεί τις περισσότερες φορές να επιχειρηθεί ξανά η επέμβαση χωρίς πρόβλημα. Στις περιπτώσεις που γίνεται μερική μεταμόσχευση κερατοειδή, ο κίνδυνος απόρριψης του μοσχεύματος ελαχιστοποιείται.

Πρόκειται για μια μικροεπέμβαση, η οποία περιλαμβάνει την έγχυση στο εσωτερικό του ματιού (υαλοειδές) μιας ουσίας, που ανάλογα με την υποκείμενη πάθηση μπορεί να είναι μια νέα κατηγορία φαρμάκων, τα αντι-αγγειογενετικά φάρμακα είτε λιγότερο συχνά κορτιζόνη.
Οι ενέσεις γίνονται από εξειδικευμένους στις παθήσεις του αμφιβληστροειδούς και της ωχράς κηλίδας οφθαλμιάτρους, σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους. Κατά την εφαρμογή τους ακολουθούνται αυστηροί κανόνες ασηψίας και χρησιμοποιούνται ειδικά σχεδιασμένα εργαλεία που καθιστούν την όλη διαδικασία ταχύτατη(διαρκεί περίπου 10λεπτά) και ανώδυνη.

Ποιες είναι οι ενδείξεις και πως λειτουργούν οι ενδοϋαλοειδικές ενέσεις;

Παθήσεις όπως η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς, η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και σε μικρότερη έκταση άλλες αγγειακές και φλεγμονώδεις παθήσεις του οφθαλμού αποτελούν τις συχνότερες ενδείξεις για εφαρμογή ενδοϋαλοειδικών ενέσεων.
Οι ασθενείς αυτοί παρουσιάζουν βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν με θρεπτικά συστατικά τον οφθαλμό. Συχνά επίσης αναπτύσσονται αδύναμα και παθολογικά αγγεία που έχουν την τάση να αιμορραγούν και να επιτρέπουν την διαρροή υγρού στην περιοχή της ωχράς κηλίδας.
Με τις ενδοϋαλοειδικές εγχύσεις των κατάλληλων φαρμάκων, προκαλείται αναστολή της ανάπτυξης των παθολογικών αιμοφόρων αγγείων και περιορισμός της αιμορραγίας και της διαρροής.
 
Τι να περιμένω από την θεραπεία;

Παραδοσιακές μορφές θεραπείας όπως το λειζερ στοχεύουν κυρίως στην σταθεροποίηση και όχι στη βελτίωση της όρασης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι σε ασθενείς στους οποίους εφαρμόζεται επιτυχώς κάποια από τις ισχύουσες θεραπείες, η όραση στην καλύτερη περίπτωση παραμένει σταθερή ή επιδεινώνεται βραδύτερα.Με τις ενδοϋαλοειδικές ενέσεις των νέων φαρμάκων επιτυγχάνεται σημαντική βελτίωση της όρασης στους μισούς περίπου ασθενείς ενώ αποτρέπεται η περαιτέρω επιδείνωση της όρασης σε ποσοστό που ξεπερνάει το 90%. Τα παραπάνω αποτελέσματα εξαρτώνται από το μέγεθος αλλα και την παλαιότητα της αρχικής βλάβης, ενώ σε πολλές περιπτώσεις απαιτούνται επανειλλημένες εγχύσεις για να διατηρηθεί το επιτυχές αποτέλεσμα.

Τι πρέπει να κάνω πριν την ένεση;

• Χρησιμοποιήστε τις αντιβιοτικές σταγόνες ή τα αντιβιοτικά χάπια που σας έδωσε ο γιατρός σας για 3 μέρες πριν την ένεση.
• Διατηρήστε τις φυσιολογικές διαιτητικές σας συνήθειες.
• Πάρετε τα φάρμακα σας κανονικά την ημέρα της ένεσης.
• Αναφέρετε στον γιατρό σας τυχόν αλλεργίες σε φάρμακα ή ιατρικά προβλήματα που πιθανώς έχετε . ΠΡΟΣΟΧΗ: είναι πιθανό να υπάρχουν μικρές διαφοροποιήσεις στις παραπάνω οδηγίες ανάλογα με τις προτιμήσεις του ιατρού σας.

Οδηγίες για μετά την ένεση

Είναι πιθανό η όραση να θολώσει προσωρινά και να βλέπετε κινούμενα σωματίδια (‘μυγάκια’) για μερικές μέρες μετά την έγχυση. Είναι φυσιολογικό το μάτι να κοκκινίσει ελαφρώς και να νιώθετε μια μικρή ενόχληση για 1-2 μέρες. Συνεχίστε τις αντιβιοτικές σταγόνες ή τα χάπια για 3 μέρες και αποφεύγετε να τρίβετε το μάτι σας. Επιτρέπεται να πάρετε αναλγητικά όπως Depon.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Στην σπάνια περίπτωση (1 στα 2000) που το μάτι σας κοκκινίσει υπερβολικά, μαζί με έντονο πόνο και πτώση της όρασης, θα πρέπει να επικοινωνήσετε αμέσως με το κέντρο μας ώστε να οργανωθεί επείγον ραντεβού.

Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να επηρεάσει τα μάτια με διάφορους τρόπους. Οι πιο συχνές παθήσεις και συμπτώματα που προκαλεί είναι τα ακόλουθα:

Παροδική θόλωση της όρασης

Η όραση μπορεί να επιδεινωθεί παροδικά για μερικές μέρες ή εβδομάδες, όταν η τιμή του σακχάρου στο αίμα είναι υψηλή. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο φακός του ματιού αλλάζει σχήμα. Η θόλωση της όρασης συνήθως βελτιώνεται με την καλή ρύθμιση του σακχάρου.

Καταρράκτης

Ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη έχουν την τάση να αναπτύσσουν καταρράκτη γρηγορότερα από το φυσιολογικό. Η κατάσταση αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί με χειρουργική αφαίρεση του θολωμένου φακού και αντικατάστασή του από ένα τεχνητό ενδοφακό. Θα πρέπει να τονιστεί ότι η αφαίρεση του καταρράκτη πρέπει να γίνεται μετά από ένα καλό έλεγχο του αμφιβληστροειδούς και θεραπεία τυχόν υπάρχουσας διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Σε αντίθετη περίπτωση, η αμφιβληστροειδοπάθεια συχνά χειροτερεύει ραγδαία μετά την εγχείρηση, επιφέροντας περαιτέρω επιδείνωση της όρασης.
 

Διαβητική

αμφιβληστροειδοπάθεια
Η πιο σοβαρή από τις διαβητικές οφθαλμικές παθήσεις αφορά τον αμφιβληστροειδή, στο πίσω μέρος του ματιού και ονομάζεται διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Οι ασθενείς αυτοί εμφανίζουν βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία που τροφοδοτούν με θρεπτικά συστατικά τον αμφιβληστροειδή. Τέτοιες βλάβες μπορούν να οδηγήσουν σε διαρροή από τα αγγεία, η οποία, όταν αφορά την ωχρά, έχει ως αποτέλεσμα την ελάττωση της κεντρικής όρασης (διαβητικό οίδημα της ωχράς). Άλλες φορές η απόφραξη των αγγείων του αμφιβληστροειδή συνοδεύεται από την εμφάνιση νέων ανώμαλων αγγείων, τα οποία έχουν την τάση να αιμορραγούν, προκαλώντας μείωση της όρασης.